20 kwietnia 2022r uczniowie klasy 3a/p pod opieką p. Ewy Ronowskiej i p. Ewy Wójcickiej odwiedzili dawny cmentarz żydowski na gdańskim Chełmie. Jest to jeden z najstarszych kirkutów w Europie Środkowej, a także najstarsza i największa żydowska nekropolia na Pomorzu. Nie wiemy, kiedy w Gdańsku pojawili się pierwsi osadnicy żydowscy, ale musiało to nastąpić zapewne w XIII-XIV w., gdyż w 1440 r. w mieście istniała już „ulica żydowska”.
Cmentarz na Chełmie założony został w XVI wieku, a w XVIII i XIX w. znacznie go powiększono. Znajdował się tu budynek Chewra Kadisza – Bractwa Pogrzebowego z gminy Stare Szkoty. Stele nagrobne (macewy) zwrócone były na wschód, w kierunku Jerozolimy i, jak na każdym z cmentarzy Żydów aszkenazyjskich na terenach Polski i Europy Wschodniej, ustawione pionowo.
Niezniszczona nekropolia przetrwała do końca II wojny światowej. Zamknięta została w 1956 roku i od tego czasu ulegała niestety dewastacji. Do dziś na powierzchni 2,3 ha przetrwało około 240 nagrobków, z których najstarszy pochodzi z 1841 roku. Macewy wykonane są z piaskowca i posiadają typowe zdobienia oraz inskrypcje sporządzone w językach hebrajskim i niemieckim.
Na niektórych stelach nagrobnych zachowała się symbolika przedstawiająca m.in.:
- dłonie ujęte w geście kapłańskiego błogosławieństwa; znajdują się one na nagrobkach osób z rodu kapłanów (kohenów), w czasach świątynnych spełniających ofiary w Przybytku; po upadku Świątyni wykuwano je na grobach zmarłych noszących nazwiska pochodzące od tej funkcji - np. Kohen, Kagan, Cohen, Kaganowicz, Kon
- dłoń z dzbanem, lub dzban i misę – symbole grobu osoby z pokolenia lewitów, do których należało obmywanie rąk kapłanom
- winne grono, winorośl – podobnie jak Gwiazda Dawida (Magen Dawid) symbol Izraela, a także bogactwa (również duchowego) pochowanej osoby
- złamany kwiat (np. różę), drzewo lub gałąź – symbole złamanego życia.
Nekropolię żydowską odwiedziliśmy w szczególnym czasie, ponieważ dzień wcześniej przypadała 79 rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim. Rocznicę tę upamiętniliśmy w naszej szkole uczestnicząc w akcji „Żonkil”. Wizyta na cmentarzu była dla nas ważnym doświadczeniem, skłaniającym do pogłębionej refleksji, kierującej myśli nie tylko ku przemijaniu, ale i tolerancji. Pod fotografiami zamieszczamy wybrane prace uczniów, którzy opisali swoje odczucia z nią związane.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz